Tranexamic Acid trong điều trị nám da

Cho đến hiện nay các bác sĩ vẫn sử dụng các phương pháp điều trị nám da theo các phác đồ chuẩn của thế giới như sử dụng các chất ức chế sự hình thành melanin mới, đánh tan melanin đang có trong da, và sử dụng kem chống nắng như một biện pháp ngăn chặn tia UV (yếu tố gây ra sự hình thành melanin). Các biện pháp đơn lẻ, hoặc kém hiệu quả, hoặc làm cho tình trạng nám trở nên khó điều trị hơn (khi nôn nóng xử lý những đốm nám nhanh, làm xảy ra tình trạng tăng sắc tố sau viêm).

Một trong những cách điều trị nám hiệu quả là ức chế sự hình thành melanin mới bằng các chất can thiệp vào quá trình sản sinh ra melanin như vitamin C, arbutyl, tranexamic acid,… Trong giới hạn của bài viết này, tôi chỉ xin giới thiệu với độc giả về tranexamic acid trong điều trị nám da.

Từ 1979 đến nay đã có nhiều nghiên cứu về việc sử dụng tranxenamic acid đường uống trong điều trị nám da, liều của tranexamic acid và thời gian điều trị cũng thay đổi. Các nghiên cứu trước đây dùng liều cao, tuy nhiên, 3 nghiên cứu gần đây vào các năm 2014, 2016 đều dùng liều 250mg, ngày 2 lần, với thời gian điều trị từ 4-6 tháng.

Bốn cơ chế tác động của Tranexamic Acid trong điều trị nám:

• Ức chế hoạt động của plasmin gây ra do tia UV
• Giảm sản xuất Prostaglandin
• Ức chế sự hình thành sắc tố
• Giảm mạch máu trong nám

Tuy nhiên, do Tranexamic acid cần được sử dụng thận trọng khi dùng kèm với estrogen vì có thể gây huyết khối nhiều hơn (thông tin kê toa và trong brochure transamin 500mg), trong khi đó thời gian sử dụng tranexamic acid trong điều trị nám thường lâu (từ 2 tháng trở lên). Nên nếu bệnh nhân đang sử dụng các thuốc tránh thai thì bác sĩ nên khuyên bệnh nhân lựa chọn các biện pháp tránh thai khác (không dùng nội tiết tố).

Gần đây, các bác sĩ đã sử dụng tranexamic acid dạng tiêm để điều trị các mảng nám. Tuy chưa có nghiên cứu cụ thể nhưng nhìn chung hiệu quả lâm sàng vẫn đáng khích lệ. Đây có thể là tiền đề cho các công trình nghiên cứu qui mô về việc sử dụng Tranxenamic Acid dạng tiêm trong điều trị nám sau này. Chúng ta cùng chờ xem nhé!

BSCK1 Nguyễn Quốc Huy